Sâu răng thực chất không chỉ đơn thuần là những lỗ nhỏ trên răng mà còn là một quá trình bệnh lý âm thầm phá hủy cấu trúc răng và ảnh hưởng đến sức khỏe toàn diện. Vậy sâu răng là gì? Hậu quả của sâu răng nguy hiểm đến mức nào? Và làm thế nào để điều trị, phòng tránh bệnh sâu răng hiệu quả? Hãy cùng tôi tìm hiểu chi tiết qua bài viết dưới đây.
Trước khi vào bài viết thì bạn nên xem qua video giải đáp tất tần tật về sâu răng dưới đây nhé:
4 Giai đoạn hình thành sâu răng
Cơ chế hình thành sâu răng như sau: vi khuẩn (thường trú trong miệng) kết hợp với đường và tinh bột (từ thức ăn thừa) tạo ra axit. Chính axit này là “thủ phạm” phá hủy lớp men răng cứng chắc bên ngoài, tạo điều kiện cho sâu răng phát triển.
Giai đoạn 1: Đốm trắng/nâu trên men răng (chưa đau)
Ở giai đoạn đầu, sâu răng thường chỉ biểu hiện bằng những đốm trắng hoặc nâu nhỏ trên bề mặt men răng. Lúc này, cấu trúc răng chưa bị tổn thương nhiều và bạn chưa cảm thấy đau nhức.
Giai đoạn 2: Sâu men răng (ê buốt nhẹ)
Khi sâu răng tiến triển sâu hơn, lớp men răng bị phá hủy tạo thành lỗ sâu. Lúc này, răng bắt đầu trở nên nhạy cảm hơn với các kích thích nóng, lạnh, ngọt, chua, gây ra cảm giác ê buốt nhẹ.
Giai đoạn 3: Sâu ngà răng (ê buốt rõ rệt, đau khi kích thích)
Sâu răng tiếp tục ăn sâu vào lớp ngà răng mềm hơn, làm lỗ sâu lan rộng và sâu hơn. Cảm giác ê buốt răng trở nên rõ rệt hơn và bạn sẽ cảm thấy đau nhói khi ăn đồ ăn quá nóng, quá lạnh hoặc quá ngọt.
Giai đoạn 4: Sâu tủy răng (đau nhức dữ dội, liên tục)
Khi sâu răng đã phá hủy lớp ngà răng và tấn công vào tủy răng, nơi chứa dây thần kinh và mạch máu, sẽ gây ra tình trạng viêm tủy răng. Bạn sẽ phải chịu đựng những cơn đau nhức dữ dội, kéo dài liên tục, đặc biệt là về đêm, khiến bạn ăn uống khó khăn, không ngủ nghỉ được.
Lưu ý: Sâu răng không thể tự khỏi. Nếu không được điều trị, sâu răng sẽ ngày càng tiến triển nghiêm trọng hơn, gây ra nhiều hậu quả khôn lường như ê buốt, mất răng, viêm tủy răng,…
6 hậu quả của sâu răng
1. Đau nhức răng
Trước hết, ở giai đoạn sâu men răng và sâu ngà răng, răng sẽ trở nên nhạy cảm hơn, khiến cho bạn cảm thấy ê buốt răng khi ăn đồ nóng, lạnh, ngọt hoặc chua. Tiếp theo, khi sâu răng tiến triển đến giai đoạn sâu ngà răng, cơn đau có thể chuyển thành đau nhức răng âm ỉ và kéo dài, đặc biệt là vào ban đêm, điều này gây ra sự khó chịu và dẫn đến mất ngủ.
Nghiêm trọng hơn, khi sâu răng đã tấn công vào tủy răng và gây viêm tủy, cơn đau sẽ trở nên dữ dội và liên tục. Thực tế, cơn đau này thường không đáp ứng với các loại thuốc giảm đau thông thường.
2. Viêm tủy răng
Viêm tủy răng là một biến chứng xảy ra khi sâu răng không được điều trị kịp thời. Trong trường hợp này, vi khuẩn sẽ tiếp tục tấn công sâu vào bên trong răng, xâm nhập vào tủy răng và gây ra tình trạng viêm nhiễm. Bạn sẽ phải chịu đựng những cơn đau nhức răng dữ dội và kéo dài, không thuyên giảm khi sử dụng thuốc giảm đau thông thường và có xu hướng tăng lên vào ban đêm.
Để giải quyết tình trạng này, bạn cần phải lấy tủy răng chết, hoặc trong những trường hợp răng đã bị tổn thương quá nặng và không thể bảo tồn, nha sĩ có thể chỉ định nhổ răng.
3. Áp xe răng
Áp xe răng xảy ra khi nhiễm trùng từ tủy răng lan rộng đến vùng quanh chóp răng, dẫn đến sự hình thành của một ổ mủ. Triệu chứng điển hình của áp xe răng là đau nhức dữ dội và ư đi kèm với tình trạng sưng tấy mặt ở khu vực răng bị sâu.
Nhiễm trùng do áp xe răng gây ra còn khiến người bệnh bị sốt cao, cảm thấy mệt mỏi và khó chịu toàn thân. Điều đáng lo ngại nhất là nếu áp xe răng không được điều trị kịp thời, tình trạng nhiễm trùng có thể lan rộng vào máu, gây ra nhiễm trùng huyết, một biến chứng vô cùng nguy hiểm và đe dọa trực tiếp đến tính mạng.
Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC), các nhiễm trùng răng miệng, bao gồm cả áp xe răng, có thể là nguyên nhân dẫn đến những biến chứng nghiêm trọng, thậm chí gây tử vong nếu không được điều trị một cách đúng đắn và kịp thời.
4. Viêm mô tế bào trong miệng
Viêm mô tế bào thường phát sinh khi tình trạng nhiễm trùng từ răng không được kiểm soát và bắt đầu lan rộng ra các mô mềm xung quanh răng, chẳng hạn như khu vực mặt, cổ, hay hàm. Cụ thể, người bệnh có thể trải qua tình trạng sưng tấy lan rộng ở vùng mặt và cổ, tình trạng sưng tấy này nghiêm trọng đến mức có thể gây chèn ép đường thở, dẫn đến khó thở.
Thêm vào đó, do nhiễm trùng trở nên nặng nề, người bệnh sẽ bị sốt cao và suy nhược cơ thể, đe dọa trực tiếp đến tính mạng. Chính vì mức độ nguy hiểm của nó, viêm mô tế bào được xem là một tình trạng cấp cứu y tế, người bệnh cần được nhập viện ngay lập tức để được điều trị bằng kháng sinh liều cao và được theo dõi y tế một cách sát sao. Trong một số trường hợp nhất định, phẫu thuật dẫn lưu mủ là cần thiết để loại bỏ hoàn toàn ổ nhiễm trùng và ngăn chặn các biến chứng nguy hiểm hơn.
5. Viêm xoang hàm
Viêm xoang hàm xảy ra do nhiễm trùng từ chân răng lan rộng và xâm nhập vào xoang hàm. Bạn sẽ phải đối mặt với tình trạng nghẹt mũi kéo dài, kèm theo đó là hiện tượng chảy mủ đặc và có mùi hôi từ mũi. Bên cạnh đó, những cơn đau nhức ở vùng mặt và trán cũng thường xuyên xuất hiện, gây cảm giác nặng mặt và khó thở.
Vì vậy, phác đồ điều trị sẽ bao gồm việc giải quyết triệt để vấn đề răng sâu, kết hợp đồng thời với các biện pháp điều trị viêm xoang như sử dụng thuốc hoặc can thiệp phẫu thuật tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của tình trạng bệnh.
6. Mất răng
Quá trình sâu răng diễn ra không ngừng nghỉ, nó sẽ phá hủy cấu trúc răng một cách liên tục, khiến răng ngày càng trở nên yếu ớt, dễ vỡ mẻ và cuối cùng là không thể phục hồi được nữa. Việc mất răng sẽ gây ảnh hưởng trực tiếp đến thẩm mỹ, đặc biệt là răng cửa, điều này sẽ khiến bạn cảm thấy thiếu tự tin trong giao tiếp hàng ngày.
Hơn thế nữa, khả năng ăn nhai cũng bị suy giảm đáng kể, bởi vì răng bị mất sẽ làm giảm hiệu quả nghiền nát thức ăn. Và điều này, về lâu dài sẽ dẫn đến các vấn đề về tiêu hóa cũng như hấp thụ dinh dưỡng của cơ thể.
Không chỉ vậy, mất răng, nhất là răng cửa, còn gây ảnh hưởng đến khả năng phát âm, khiến cho giọng nói trở nên ngọng nghịu và khó nghe. Thêm vào đó, một khi răng bị mất đi, các răng kế cận sẽ có xu hướng di chuyển dần về phía khoảng trống đó, gây ra tình trạng xô lệch răng, răng sẽ trở nên chen chúc, lệch lạc.
Cuối cùng, việc mất răng trong thời gian dài mà không được phục hình sẽ dẫn đến tình trạng tiêu xương hàm ngay tại vị trí răng đã mất, làm thay đổi cấu trúc khuôn mặt, khiến cho khuôn mặt bị hóp má, da trở nên nhăn nheo, chảy xệ, và gây ra quá trình lão hóa sớm khuôn mặt.
Dưới đây là video chia sẻ về những ảnh hưởng của sâu răng đến sức khỏe mà tôi đã tham khảo để viết ra bài viết này:
Cách điều trị sâu răng dứt điểm tại Nha khoa Venus
Cách điều trị sâu răng dứt điểm tại Nha khoa Venus
Điều Trị Sâu Răng Sớm (Giai Đoạn 1, 2, 3)
Đối với trường hợp sâu răng ở giai đoạn chưa quá nghiêm trọng, trám răng là một lựa chọn phổ biến và mang lại hiệu quả cao. Trong quá trình thực hiện, nha sĩ sẽ tiến hành loại bỏ cẩn thận phần răng sâu đã bị tổn thương.
Sau đó, nha sĩ sẽ lấp đầy lỗ sâu bằng vật liệu trám chuyên dụng như là composite, amalgam hoặc glass ionomer. Mục tiêu chính của trám răng là phục hồi lại hình dạng ban đầu và chức năng ăn nhai của răng, đồng thời, ngăn chặn quá trình sâu răng tiếp tục tiến triển và lan rộng.
Tuy nhiên, nếu tình trạng sâu răng đã trở nên nghiêm trọng hơn, và vi khuẩn đã xâm nhập sâu vào tủy răng gây viêm tủy, thì điều trị tủy răng là cần thiết để bảo tồn răng. Quy trình điều trị tủy răng bao gồm việc nha sĩ sẽ nhẹ nhàng lấy sạch phần tủy răng bị viêm nhiễm, tiếp theo đó, tạo hình ống tủy và trám bít ống tủy bằng vật liệu trám chuyên dụng.
Sau khi trải qua quá trình điều trị tủy, răng thường có xu hướng trở nên yếu hơn và dễ bị vỡ. Chính vì vậy, các nha sĩ thường khuyến cáo bệnh nhân nên bọc răng sứ sau điều trị tủy, nhằm bảo vệ răng đã được điều trị và phục hồi lại vẻ đẹp thẩm mỹ tự nhiên cho răng.
Điều Trị Sâu Răng Muộn (Giai Đoạn 4 Và Gây Biến Chứng)
Tuy nhiên, trong những tình huống răng sâu đã bị tổn thương quá nghiêm trọng, vượt quá khả năng phục hồi, hoặc khi chúng gây ra những biến chứng nguy hiểm như áp xe răng hay viêm mô tế bào, thì nhổ răng là cần thiết.
Trong trường hợp này, nha sĩ sẽ chỉ định nhổ bỏ chiếc răng bị bệnh để loại trừ hoàn toàn ổ nhiễm trùng, ngăn chặn nguy cơ lây lan và bảo vệ sức khỏe tổng thể. Phác đồ điều trị bao gồm việc sử dụng kháng sinh để kiểm soát tình trạng nhiễm trùng lan rộng, phẫu thuật dẫn lưu mủ trong các ca áp xe răng hoặc viêm mô tế bào, và áp dụng các phương pháp điều trị chuyên khoa đối với viêm xoang hàm, tùy thuộc vào loại và mức độ nghiêm trọng của biến chứng.
Cuối cùng, để khôi phục lại chức năng ăn nhai và thẩm mỹ sau khi mất răng thì các phương pháp như trồng răng implant, làm cầu răng, sử dụng răng giả tháo lắp sẽ là những lựa chọn phổ biến nhất.
Điều quan trọng cần lưu ý: Điều trị sâu răng càng sớm càng đơn giản, ít tốn kém và bảo tồn được răng thật. Đừng chần chừ thăm khám tại Nha khoa Venus khi phát hiện bất kỳ dấu hiệu nào của sâu răng.
Cách phòng ngừa sâu răng tại nhà
Trước hết, hãy bắt đầu bằng việc vệ sinh răng miệng đúng cách và thường xuyên. Bạn cần đánh răng ít nhất hai lần mỗi ngày, vào buổi sáng và buổi tối, đặc biệt nhớ đảm bảo mỗi lần chải răng kéo dài đủ hai phút. Bạn nên ưu tiên sử dụng kem đánh răng có chứa fluoride, bởi vì fluoride đã được chứng minh là có khả năng loại bỏ mảng bám thức ăn và vi khuẩn trên bề mặt răng, đồng thời giúp răng trở nên chắc khỏe hơn.
Bên cạnh việc chải răng, để làm sạch sâu hơn những kẽ răng mà bàn chải thông thường khó tiếp cận, thì việc sử dụng chỉ nha khoa hàng ngày là cần thiết. Cuối cùng, sau khi đã hoàn thành việc đánh răng và dùng chỉ nha khoa, bạn hãy súc miệng với nước súc miệng có chứa fluoride, nhằm tăng cường khả năng bảo vệ răng và tiêu diệt hiệu quả những vi khuẩn gây hại còn sót lại trong khoang miệng.
Ngoài ra, trong chế độ ăn uống hàng ngày, bạn cần hạn chế đến mức tối đa việc tiêu thụ đồ ăn ngọt, các loại đồ ăn vặt không lành mạnh và đặc biệt là các loại nước ngọt có gas. Thay vào đó, hãy chú trọng tăng cường bổ sung vào thực đơn hàng ngày các loại rau xanh tươi ngon, trái cây tươi mát và những thực phẩm giàu canxi và fluoride.
Đặc biệt, bạn đừng quên uống đủ lượng nước cần thiết mỗi ngày. Nước không chỉ giúp làm sạch khoang miệng một cách tự nhiên, mà còn có khả năng trung hòa axit và kích thích quá trình sản xuất nước bọt, góp phần bảo vệ răng một cách hiệu quả khỏi nguy cơ bị sâu răng tấn công.
Ngoài ra, bạn cũng cần khám răng định kỳ 6 tháng một lần. Việc này sẽ giúp bạn phát hiện sớm và điều trị kịp thời sâu răng cũng như các vấn đề răng miệng khác ngay từ giai đoạn đầu.
Đối với trẻ em, một biện pháp phòng ngừa sâu răng hiệu quả khác là trám bít hố rãnh răng hàm. Biện pháp này đặc biệt hữu ích bởi vì nó giúp lấp đầy các hố rãnh li ti trên bề mặt răng hàm, từ đó ngăn chặn thức ăn và vi khuẩn tích tụ sâu bên trong các hố rãnh này, giảm thiểu nguy cơ sâu răng.
Cuối cùng, bạn có thể thực hiện fluoride hóa răng bằng cách sử dụng kem đánh răng, nước súc miệng hoặc gel chứa fluoride theo đúng hướng dẫn của nha sĩ, nhằm tăng cường độ cứng chắc của men răng và bảo vệ răng trở nên khỏe mạnh hơn, chống lại sự tấn công của axit và vi khuẩn gây sâu răng.
Câu hỏi thường gặp
Sâu răng có lây không?
Sâu răng không phải là bệnh truyền nhiễm và không lây từ người này sang người khác qua tiếp xúc thông thường như nói chuyện, ăn uống chung bát đũa. Tuy nhiên, vi khuẩn gây sâu răng có thể lây lan qua việc dùng chung bàn chải đánh răng, khăn mặt hoặc các vật dụng cá nhân khác có dính nước bọt. Để phòng ngừa lây lan vi khuẩn gây sâu răng, mỗi người nên sử dụng riêng bàn chải đánh răng và các vật dụng cá nhân khác, đặc biệt là trong gia đình có trẻ nhỏ.
Sâu răng có tự khỏi được không?
Sâu răng không thể tự khỏi. Một khi quá trình sâu răng đã bắt đầu, nó sẽ tiếp tục tiến triển và phá hủy cấu trúc răng nếu không được can thiệp điều trị. Các biện pháp chăm sóc răng miệng tại nhà chỉ có thể giúp làm chậm quá trình sâu răng và ngăn ngừa sâu răng tiến triển thêm. Để điều trị sâu răng dứt điểm, bạn cần đến nha khoa để nha sĩ loại bỏ phần răng sâu và trám răng hoặc điều trị tủy răng (tùy thuộc vào giai đoạn sâu răng).
Răng sâu như thế nào mới lấy tủy?
Việc lấy tủy răng (điều trị tủy răng) được chỉ định khi sâu răng đã tiến triển đến giai đoạn sâu tủy răng, tức là khi lỗ sâu đã ăn sâu vào tủy răng và gây viêm nhiễm tủy răng. Dấu hiệu điển hình của sâu tủy răng là đau nhức răng dữ dội, kéo dài liên tục, đặc biệt là về đêm, và không đáp ứng với thuốc giảm đau thông thường.
Hy vọng qua bài viết trên tôi đã cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích về 6 hậu quả của sâu răng và cách phòng tránh, điều trị răng sâu hiệu quả. Hãy chủ động chăm sóc răng miệng và thăm khám nha khoa định kỳ để bảo vệ nụ cười khỏe mạnh và tự tin của bạn nhé!
